Mythes : weerlegd

Micro-agressies: de (racistische) dingen die mensen zeggen of doen, zonder veel nadenken. Ze zijn "gewoon", "niet slecht bedoeld", maar ze maken veel kapot. Ze getuigen van weinig inzicht en houden foute denkbeelden in stand.

Op deze pagina vind je een aantal racistische uitspraken die je ongetwijfeld al eens gehoord hebt (en die toen ook al door merg en been gingen). Wat zeg je daar dan op? Die antwoorden vind je hier.

“Ik zie geen kleur. Voor mij zijn alle mensen hetzelfde.”

“Ik zie geen kleur” is codetaal voor: “Ik wil geen kleur zien, want ik wil geen racist zijn”, of “Ik wil geen kleur zien, anders moet ik erkennen dat racisme een impact heeft op mijn leven en het leven van anderen.” Kleur is echter een belangrijk onderdeel van onze identiteit. Onze huidskleur bepaalt hoe anderen naar ons kijken en welke plekken in de maatschappij we mogen/kunnen innemen. Huidskleur bepaalt ook hoe we naar onszelf kijken (spijtig genoeg).
Als mensen kleur negeren, ontkennen ze hun eigen vooroordelen. In een racistische maatschappij moeten we kleur zien om vooroordelen te kunnen ontmantelen. Je kan niet doen alsof racisme niet bestaat.
BRON
Bekijk de DOLL TEST, een experiment over huidskleur (voor het eerst uitgevoerd in 1940 en al vele malen gerepliceerd!)

“Betogingen zijn okE, maar vandalisme keur ik af.”

Racisme is slecht voor iedereen, maar tussen de impact op witte en gekleurde mensen is er een wereld van verschil. Witte mensen leven vaak in onwetendheid, angst, eenzaamheid. Dat is een feit, dat moeten we bespreken. Maar mensen van kleur worden actief onderdrukt, vernederd, gecriminaliseerd. Wanneer mensen van kleur betogen tegen racisme, spreken we voor onszelf. Wij staan daar met onze huidskleur, onze ervaringen, onze voorwaarden, onze stem. Met andere woorden : It’s not about you.
Heeft de persoon in kwestie zelf deelgenomen aan de betogingen? Heeft die persoon zelf schade toegebracht aan de publieke ruimte? Dan kan je daar kritiek op geven, ook al zou je je beter afvragen : Waarom zijn (jonge) mensen van kleur zo woedend dat ze hun eigen omgeving kapot willen maken?
In dit debat is het de stem van mensen van kleur die telt. Again, it’s not about you, witte mensen, en dat is oké. Het gaat niet om jouw rechten of de toekomst van jouw kinderen. Jouw keurigheid is geen prioriteit.
BRON
Bekijk de krachtige mini-docu van Last Week Tonight over de BLM-protesten na de dood van George Floyd.

“Ja, maar jij bent Meer europeaan dan Afrikaan, toch?”

Veel Afrikaanse migranten (1e generatie) en hun kinderen (2e, 3e, 4e… generatie) hebben een gecompliceerde relatie met hun “roots”. Ouders moesten vluchten door oorlog, armoede, overmacht. Ze lieten gedwongen hun familie, vrienden en vertrouwde omgeving achter. In Europa komt er een grote last op hun schouders terecht : hier moeten ze “slagen”, integreren, liefst zoveel mogelijk geld verdienen en daarmee een deel van hun familie onderhouden. De psychologische druk is loodzwaar, de eenzaamheid is groot.
Kinderen van migranten groeien op tussen twee werelden. Ze zijn Belg, maar niet (helemaal) wit. Ze groeien vaak op zonder moedertaal, want dat wordt afgeleerd op school. Ouders verzwijgen hun trauma uit schaamte, schuldgevoel, of omdat ze er de juiste woorden niet voor vinden. Kinderen zijn verward.
Zeg nooit aan een kind van migranten wat die “meer” of “minder” is. Dat is niet aan jou.
BRON
Beluister deze prachtige getuigenis op de Canvas facebookpagina : “Kinderen van de migratie: hoe ik een rebel werd”

“Oh, ik ken jouw land heel goed, Ik ben er vaak geweest!”

Er is niets mis met deze uitspraak, maar wees waakzaam :
  • Heeft de persoon in kwestie gevraagd naar jouw kennis? Of ben je er helemaal zelf over begonnen, omdat je iemand zag met een andere huidskleur?
  • Luistert die persoon uit beleefdheid, terwijl hij/zij/die misschien evenveel, meer of een andere soort kennis heeft dan jij? Het gaat tenslotte over hun roots.
  • Is het een gepaste context om je mening te geven over het land/de cultuur van iemand anders?
  • Zijn er geen andere, minder gevoelige topics om over te praten? Een (witte) toerist heeft namelijk een heel andere beleving dan een persoon met roots in het land van herkomst.
BRON
Pas op voor exotisme. Bekijk de video uit de reeks “Moeilijke dingen Makkelijk uitgelegd”.

“Je overdrijft. Mensen zijn niet zo racistisch Als je denkt.”

Een heleboel Vlamingen kiezen voor discriminerende politieke actie. Dat blijkt uit peilingen, gepubliceerd in De Standaard.
Naar schatting stemt iets meer dan 45% op partijen die Vlaams-zijn zien als het beste wat je kan zijn! En Vlaams betekent natuurlijk keurig wit, of “zo wit mogelijk”, al geeft men dat liever niet toe.
BRON
Gebaseerd op De Stemming, het jaarlijkse opinieonderzoek door de Universiteit Antwerpen en de VUB in opdracht van De Standaard en VRT.Nws.

“Witte mensen worden ook racistisch behandeld!”

Zij het uit schuldgevoel, frustratie, afgunst of angst voor een steeds veranderende maatschappij … Sommige witte mensen eisen het racismedebat op. Ze willen gehoord en gezien worden. Iedereen maakt namelijk discriminatie mee, waarom zouden zij dan niet kunnen lijden onder racistische discriminatie?
Als je deze uitspraak hoort, mag je je omdraaien en rustig wegwandelen. Ça ne vaut pas la peine, je hebt ongetwijfeld andere prioriteiten. Als je toch heel veel geduld, liefde en empathie hebt voor de persoon in kwestie, kan je proberen uitleggen wat het verschil is in hoe men kijkt naar :
Een groep witte jongeren op straat vs. een groep zwarte jongeren. Een wit meisje met een zwarte jongen vs. een wit meisje met een witte jongen. Een witte jongen in een BMW vs een zwarte jongen in een BWM. Een witte jongere die wordt tegengehouden door de politie vs. een zwarte jongere. Een witte bediende vs. een zwarte bediende. Een wit persoon met een hoger diploma vs. een zwart persoon met een hoger diploma. Enzovoort …
BRON
Lees het artikel “The Truth about Anti-White discrimination” van Keith Payne, “a professor in psychology and neuroscience at the University of North Carolina at Chapel Hill. He is author of The Broken Ladder: How Inequality Affects the Way We Think, Live, and Die (Viking, 2017).”

“Links Racisme? Dat is een tegenstelling, Dat bestaat niet.”

“België was niet het enige land met kolonies in Afrika.”

Deze (veelvoorkomende) uitspraak is een manier om ongemak en schuldgevoel af te wentelen. Het is een uitspraak van iemand die niet bereid is het gesprek rond kolonisatie aan te gaan, of hun eigen gevoelens daaromtrent onder ogen te zien. Als witte mensen deze uitspraak doen, minimaliseren ze de ervaringen van mensen van kleur. Als gekleurde mensen deze uitspraak doen, verwerpen ze racial trauma, maar daarmee ook hun eigen realiteit.
BRON
“Kinderen van de kolonie” is een ingrijpend programma van de VRT. Warm aangeraden, als je sterk genoeg in je schoenen staat.

“Leopold II, dat is geschiedenis. Daar moet je niet zo moeilijk over doen.”

“A statue is not a history book. History books are supposed to reconstruct facts. Statues reconstruct memories, which may be laden with contradictory assumptions and interpretations.”
“Vandalism, however, is also history. We should leave the damaged statues as they are because they bear witness to the way our Belgian and Congolese memories have changed as we start to question past actions and present inaction. The result today is a series of hybrid works and statues that reflect the troubled image of the current diverse population.”
BRON
Uit een opiniestuk uit The Brussels Times van Mireille-Tsheusi Robert (Master Onderwijswetenschappen, Louvain-la-Neuve)
Lees ook DIT artikel (in het Nederlands).

“Moet jij nu echt alles politiek maken? Kan je niet gewoon gezellig doen?”

Waarom heb je zoveel schrik voor de wind, vroeg de blok steen aan het blad papier. Een beetje slecht weer is voor mij geen probleem! Waarom doe je toch zo moeilijk over dat kleine beetje modder, zei de hand tegen de voet. Just turn that frown upside down! Bang van slangen? Helemaal niet! Zei de arend tegen de struisvogel.
Waarom is die vrouw toch altijd zo gestresseerd, zei de chef over de jonge moeder die rekken vult voor zijn bedrijf. En waarom hebben al die bruine mensen het alleen maar over politiek, racisme, representatie? Vervelend, hoor.
BRON
Kijk ook onderaan deze pagina : “Waarom is het toch zo moeilijk om over racisme te praten?”

“In Belgie Krijgt iedereen gelijke kansen. doe gewoon je best.”

Wat is geluk en wat is verdienste? Wanneer dingen goed gaan, hebben we de neiging om die op te eisen als onze eigen verdiensten. Wanneer dingen slecht gaan, is het “bad luck”, niet onze schuld.
Meritocratie : het idee dat de maatschappij mensen (eerlijk) beloont voor hun harde werk. Als je veel geld verdient, ben je slimmer en beter dan mensen die weinig verdienen. Als je weinig verdient, werk je niet hard genoeg. Als mensen van kleur gemiddeld minder verdienen dan witte mensen… Wat is persoonlijke verantwoordelijkheid en welke problemen zijn structureel? Opnieuw : wat is geluk, privilege, vooroordeel? En wat is verdienste?
BRON
Lees dit artikel over “meritocracy” van Princeton Press, “a nonprofit publisher with close connections to Princeton University.”

“Wow, wow, wow! Waarom word je altijd zo emotioneel als het over Racisme gaat?”

Lees meer over gaslighting, minimaliseren, victim-blaming en dergelijke onderaan deze pagina.

Is dat wel echt nodig, zo’n safe space?

Uit het INTERVIEW van G. Schuermans en A. Wils met Sibo Kanobana, Assistent-professor Postkoloniale en Culturele Studies aan de UGent:

Kanobana: “Een safe space wordt meestal begrepen als een plek waar mensen met eenzelfde identiteit samenkomen. Ze moeten er zich niet verantwoorden, noch iets uitleggen. Als ze daar zeggen dat ze vanmiddag met racisme geconfronteerd zijn, vraagt niemand: ‘Ja maar, was dat wel echt racisme?’ In een safe space wordt de ervaring van de spreker niet in twijfel getrokken.”

Creëer je zo geen overgevoelige individuen die geen tegenwind meer verdragen?

Kanobana: “Nee, zo’n veilige plek kan enorm goed doen. Iedereen heeft daar recht op. Mensen hebben dat nodig om tot rust te komen. Alleen kan in die betekenis niet heel de wereld een safe space zijn.”

Waarom is het toch zo moeilijk om over racisme te praten?

Duik in het onderzoek via deze LINK.

Wanneer mensen doen alsof jouw ervaring niet belangrijk (genoeg) is
Je maakt iets pijnlijks mee, maar niemand verdedigt jou of veroordeelt het gedrag. Je vertelt over jouw ervaring met racisme, maar krijgt een flauwe reactie. Je woorden worden weggelachen. Men verandert snel van onderwerp, ook al ben je nog niet uitgepraat. Het is allemaal “niet zo erg”, ook al ga jij eraan kapot.

Wanneer witte mensen doen alsof ze meer weten over racisme dan mensen van kleur
Wanneer je merkt dat jouw stem niet evenveel waard is als die van een ander, ook al ben jij ervaringsdeskundige en die persoon niet. Wanneer mensen wel over racisme willen praten, maar enkel als zij zelf aan het woord zijn. Wanneer je beseft dat je beter je mond kan houden, het maakt toch geen verschil.

Wanneer iemand niet eerlijk zegt wat die denkt, maar jou wel een slecht gevoel geeft
Jij probeert een eerlijke conversatie te voeren. Je merkt dat je gesaboteerd wordt. De ander heeft een mening, maar zegt die niet openlijk. Je krijgt negatieve feedback, maar nooit direct op jou gericht. Iemand valt jou aan, maar wil dat niet toegeven. Het is zogezegd “niet persoonlijk”, maar dat is het eigenlijk wel.

Wanneer mensen je doen twijfelen aan je eigen ervaringen, je eigen realiteit
Sommige witte mensen, die zelf geen ervaring hebben als gekleurd persoon in een wit land, zijn verrast wanneer je praat over de discriminatie die jij elke dag meemaakt. Ze komen uit de lucht vallen. Je wordt niet volledig geloofd. Jouw ervaring met racisme zit “in jouw hoofd”, maar wordt niet gezien als deel van de grotere realiteit, omdat de meeste witte mensen het niet zo beleven. Dus voor hen is het “niet echt”. Jij begint te twijfelen aan jezelf…

Wanneer mensen jou domme woorden in de mond leggen (dingen die je zelf niet gelooft)
Jij geeft een eerlijk argument. Mensen verdraaien jouw woorden en maken er iets doms van. Daarna vallen ze het nieuwe, domme argument aan. Jij moet een standpunt verdedigen dat niet het jouwe is. Jij zegt bijvoorbeeld : “Er is veel te veel racisme in België.” Iemand antwoordt : “Dus jij zegt dat alle Belgen racistisch zijn? Dat is wel heel grof. Als we hier toch allemaal zo slecht zijn, waarom blijf je dan?”

Plots moet jij verdedigen waarom je in België wil blijven wonen. Het eerste argument gaat verloren. Je blijft verward en uitgeput achter.

Wanneer mensen jou de schuld geven voor het racisme dat jij meemaakt
Jij vertelt over jouw ervaring met racisme. Je deelt eerlijk jouw pijn, verontwaardiging en verdriet. Het antwoord : “Ik begrijp wel dat die andere persoon zich stoorde.” “Had je niet anders moeten reageren?” “Het is natuurlijk logisch dat die persoon dat niet leuk vindt.” “Jij kan wel soms fel reageren, hé?” “Er zijn altijd twee kanten aan één verhaal.”

De persoon die jou aanviel, krijgt het voordeel van de twijfel. Jij bent plotseling verantwoordelijk voor het gedrag/de woorden van iemand anders. Racistische agressie is niet het probleem, maar jouw reactie op het racisme. Als jij je mond zou houden, was er geen probleem.

Racisme in Vlaanderen en Brussel
(Bij mensen met Afrikaanse roots)

Klik HIER en doe de quiz!

Zijn er nog andere onwaarheden of micro-agressies waar jij gek van wordt?

Schrijf ze van je af!
(Wij modereren elk antwoord)