Als federatie heeft Sankaa vzw heel wat rollen te vervullen. Hiervoor houdt zij steeds de vinger aan de pols over wat er binnen de gemeenschap speelt, wat er actueel is, welke tendensen er zich manifesteren, welke overkoepelende noden er zijn, enz.

Een actueel thema dat leeft is racisme en discriminatie die veel van de leden ondervinden in hun dagelijkse leven. Om dit in kaart te kunnen brengen en materiaal te kunnen hebben om mee aan de slag te gaan werd het project ‘racisme ontrafeld’ ontwikkeld.

Een gesprek hierover met Griet Bonne en Evodia Uggi, brengt meer klaarheid over het project.

Racisme ontrafeld … luisteren als uitgangspunt

Het project dat loopt van januari 2021 tot april 2022 is een samenwerking tussen Sankaa vzw en Voices That Count, een organisatie die andere organisaties helpt om sociale veranderingen in kaart te brengen via onder andere SenseMaker, een narratieve onderzoeksmethodiek die vertrekt vanuit de verhalen en ervaringen van mensen en zicht probeert te krijgen op wat leeft.

Voor Racisme Ontrafeld wordt op zoek gegaan naar 600 verhalen van mensen met Afro-roots vanaf 14 jaar. Een 35-tal vrijwilligers, van binnen en buiten de gemeenschap, kregen hiervoor een opleiding waarbij niet alleen ingezet wordt op het louter verzamelen van de verhalen maar waarbij ook aandacht geschonken wordt aan het mogelijk traumatische aspect van de ervaringen op zich voor de verhalenverteller.

Als hulpmiddel kregen de vrijwillgers een vragenlijst mee die door de mensen zelfstandig of begeleid werd ingevuld. Deze vragenlijst werd samengesteld en afgetoetst door en in een stuurgroep waarvan de leden allen kunnen stoelen op veel ervaring met deze thema’s. Ook in alle verdere fases van het project worden deze stakeholders betrokken.

…. Betekenis …

De meerwaarde van deze methode, die vooral voor moeilijk meetbare thema’s wordt ingezet, is dat mensen zelf betekenis kunnen geven aan hun verhaal.

In eerste instantie krijgen de verhalenvertellers de mogelijkheid om hun verhaal te doen, zonder meer. In een tweede fase krijgen zij vragen rond het verhaal waardoor verdieping mogelijk is. Zo kan er bijvoorbeeld gevraagd worden naar wat een bepaalde ervaring met hen deed en hoe ze zich hierbij voelden. Of hoe ze er op gereageerd hebben? Of ze hulp gezocht hebben ? ….

Het is vanuit deze antwoorden en perspectieven dat er tenslotte patronen herkend kunnen worden op welke eventuele verdere acties kunnen afgestemd worden.

…. En vervolgens…

Als organisatie kunnen we met deze resultaten aan de slag gaan en we hopen in het verlengde hiervan ook andere organisaties te inspireren om hier iets mee te doen. Het is nu nog te vroeg om al concrete acties te kunnen uitwerken maar in ieder geval kunnen we deze resultaten al meenemen naar beleidsvoorstellen die we zullen formuleren en die zullen focussen op racisme en discriminatie binnen de mensen met een migratieachtergroep in België.

… Drempels …

We merkten al heel snel dat het face-to-face verzamelen niet altijd zo evident was. De redenen hiervan zijn vooral het tijdsintensieve aspect en de coronapandemie maar ook en niet op zijn minst door het gevoelige thema. Mensen verdringen vaak traumatische ervaringen om zichzelf te beschermen en beetje bij beetje verleggen ze ook hun drempels om verder te kunnen gaan. Ze creëren als het ware een olifantenhuid als onderhuidse beschermingslaag.

Ook weten mensen niet altijd wat er met de verzamelde informatie zal gebeuren en zijn ze hierrond wat wantrouwig.

Als alternatief zijn we vaker on-line beginnen werken en zijn we groepssessies gaan houden in verschillende lidverenigingen. Het geeft vertrouwen en mensen motiveren elkaar om alsnog in hun verhaal te doen.

Tenslotte … een warme oproep

Ondertussen zijn al heel wat verhalen verzameld maar we zijn nog steeds op zoek naar mensen die hun ervaringen met ons willen delen. Dus ben je minimum 14 jaar, heb je Afrikaanse roots en wil je bijdragen aan dit project en in het verlengde hiervan aan een wereld met minder racisme en discriminatie.

Klik dan hier voor een Nederlandse, Franse of Engelse versie of contacteer ons voor een afspraak.