‘Ik heb zoveel geleerd ! Ik dacht dat het veel moeilijker was ! En het was nog eens gezellig ook. Het heeft me enorm geholpen’  _{~ Josee de l’amis de l espoir}

 Digitalisering gaat snel en niet iedereen kan mee met deze maalstroom. Als koepelorganisatie van de Afrikaanse gemeenschap willen wij inzetten op e-inclusie door te werken aan kennisverwerving en gedragsverandering in hapbare, voor kwetsbare groepen toegankelijke, stappen.

Tegenwoordig zijn er heel wat initiatieven om mensen digitaal vaardig te maken. Overal duiken er digipunten op en bovendien is er een groot aanbod aan vormingen. Onze educatieve medewerkers, die een vinger aan de pols houden bij de lidverenigingen, ondervinden echter  dat mensen uit de achterban de weg kwijt zijn geraakt in de digitale evolutie en niet genoeg zelfvertrouwen hebben om naar een digipunt te stappen. Taalbarrière, schaamtegevoel, …,om maar enkele drempels te benoemen, spelen hierbij een grote rol.

In antwoord hierop begon Sankaa vorig jaar met een pilootproject in Antwerpen waarbij onze leden 2 wekelijks naar ons bureau kunnen komen met hun digitale vragen. Een veilige, gekende plek waarbij ze op maat geholpen konden worden.

De vragen zijn zeer uitlopend maar vaak voorkomende topics zijn itsme, bankapp, mails beantwoorden, my pension, mijn gezondheid, …. Onze medewerkers  proberen in eerste instantie kennis door te geven maar het blijft daar niet bij. We laten mensen ook zelf aan de slag gaan door hen stapsgewijze te leren werken met apps zoals bijvoorbeeld itsme of de bankapp. Belangrijk is dat mensen vertrouwen krijgen in hun kunnen  en deze mentale ondersteuning is minstens zo belangrijk als de kennisoverdracht.

Om dit mogelijk te maken zijn er een aantal laptops waarop kan geoefend worden of waarop er mails kunnen gelezen worden, opzoekingen gedaan worden.  Vele vragen gaan echter over apps op de mobiele telefoons en daar is een groot struikelblok de verouderde toestellen. Toestellen waarop vele apps niet meer compatibel zijn… Het is een uitdaging voor Sankaa om te kijken hoe we daar een oplossing kunnen bieden.

Gezien de missie van Sankaa  is om voor de gemeenschap te werken door de gemeenschap zetten wij ook in op vrijwilligers die samen met de educatieve medewerkers dit project kunnen dragen. Gezien het succes in Antwerpen starten we dit najaar ook het project op in Gent en Brussel. In Gent gaan we hand in hand met Saamo Ledeberg in de Broederij. Elke dinsdagvoormiddag gaat daar een vorming door rond verschillende thema’s en tegelijkertijd kunnen mensen daar terecht met hun vragen rond digitalisering. In Brussel bundelen we maandelijks,  digitalisering en themagerichte activiteiten als een afterwork digimeet in de vroege vooravond . Net als in Antwerpen is daar niet alleen de digitalisering belangrijk maar ook het samenzijn. In Antwerpen en Brussel is er altijd tijd voor een babbel rond een  koffie en koek en in Gent wordt rond de middag altijd een kom verse soep voorzien. Op die manier bieden proberen we mensen ook uit hun isolement en de bijhorende eenzaamheid te halen. Leren en samenzijn, van elkaar leren, elkaar inspireren, elkaar aanmoedigen,… een boeiende mix !

Heb je ook vragen rond digitalisering of wil je ook graag vrijwilliger worden om anderen te gidsen in deze digitale wereld …. Aarzel niet om ons te contacteren of ons te volgen op onze facebook voor onze komende evenementen.

Een nieuw project, een nieuwe uitdaging en een nieuw gezicht. Camille Lofongo is half Belgische, half Congolese en heeft een uitstraling om ‘U’ tegen te zeggen. Sinds kort is zij onze nieuwe collega binnen Sankaa waar zijn projectverantwoordelijke is voor Safe Harbour. Met haar achtergrond als leerkracht voor jongeren met een migratieachtergrond en haar passie voor vluchtelingenwerk is zij daarvoor de geknipte persoon. Een multi-culturele, kleurrijke omgeving waarin ieder individu zich in al zijn kracht en eigenheid kan ontplooien is haar biotoop en daardoor kwam ze  bij Sankaa terecht.

Zij is het perfecte puzzelstukje binnen het diverse Sankaa-team waar ze niet alleen maar voor maar ook met de gemeenschap kan werken.

Safe Harbour …  ‘Racisme Ontrafeld’ als vruchtbare grond

In 2022 publiceerde Sankaa het eindrapport van het project ‘Racisme Ontrafeld’. Eén van de aanbevelingen hierin was antwoord bieden aan het onveiligheidsgevoel dat deelnemers ervaren in hun dagelijks leven. Sankaa besloot dan ook een vervolgproject op te starten voor mensen met Afrikaanse achtergrond. Safe Harbour wil voor hen een veilige plek zijn waar ze terecht kunnen met hun verhaal, waar ze een luisterend oor vinden en waar ze erkend worden in hun pijn.

Verbinding, veerkracht en healing  ….

In een eerste fase rolde Camille in Antwerpen en Brussel groepssessies uit waarin de deelnemers hun verhaal kunnen doen. Belangrijk hierbij is dat iedereen welkom is, binnen een kader van veiligheid en respect. Er wordt  vertrouwd op de intelligentie en de veerkracht van de deelnemers. Verbinding, aandacht en waardering voor elkaar staan hier centraal.

In een latere fase zal het accent verschoven worden naar  healing en opbouwen van veerkracht. Zo gaan de deelnemers bijvoorbeeld aan de slag met een psychologe die bewegingstherapie aanbiedt, krijgen ze vormingen rond traumaverwerking en veerkracht door Deep Democracy, gaan ze olv BAMKO-CRAN het Afrikamuseum in Tervuren bezoeken met een Afrikaanse bril op, enz….

Naast de ontmoetingen is er ook een online “safe space” op de Sankaa-website : www.sankaa.be/sh. Deze website geeft inkijk in het project. Via getuigenissen, tools, ons logboek… willen we mensen aanmoedigen om toch ook die veilige plek op te zoeken. Want iedereen heeft recht op steun vanuit de eigen gemeenschap. De website is Nederlandstalig en zeker ook geschikt voor oudere kinderen en tieners.

Uitdaging  … geloven in het proces

 Volgens Camille is het project een uitdaging. Niet alleen omwille van het gevoelige thema maar ook omwille van de grote verscheidenheid van de deelnemers. Belangrijk is dat iedereen ongeacht leeftijd, ervaring, gender,… zijn graantje kan meepikken. Het is geen zwart/wit verhaal maar een proces die zich in elk van de deelnemers op zijn eigenste manier ontwikkeld. Het is ambitieus maar absoluut noodzakelijk.

 Toekomstdromen… een vrouw met een missie

Momenteel kregen we fondsen voor een werkjaar. We hopen dat het project kan verlengd worden want het is duidelijk dat we nog maar aan het begin staan van een lange maar boeiende weg. Een glooiende weg naar het verder ontplooien van de identiteit, het opbouwen van zelfvertrouwen en veerkracht, het gevoel hebben mee te tellen en deel uit te maken van een gemeenschap,…

Dit is nog maar een deel van het proces waar echter nog veel ruimte voor verdieping en verwerking is. Let’s hope ! Samen sterker dan alleen!

Dit tewerkstellingsproject, ism FMDO, IC en AIF+, richt zich tot volwassen werkzoekenden met een migratieachtergrond van diverse origine en opleiding, vluchtelingen, nieuwkomers,… Edna, medewerker van Sankaa, is sinds de aanvang van het project in 2018, de enthousiaste jobcoach binnen dit project.

Bijzonder aan dit project is de globale benadering waarbij er niet enkel gefocust wordt op het begeleiden naar werk maar waar ook de bestaande randproblematieken en drempels bij de doelgroep weggenomen worden. Daarnaast  wordt er cultuurgevoelig gewerkt en wordt er een persoonlijke benadering opgebouwd waarin eigenheid en talenten voorop staan.

Vanuit deze fundamenten worden bruggen gebouwd met officiële instanties zoals de VDAD en ACTIRIS, met werkgevers en met opleidingsinstanties.

Graag blikken we even terug door in gesprek te gaan met enkele deelnemers.

Aya begroet me op een enthousiaste manier. Een vrouw met een missie die vooruit wil, dat is duidelijk. Zij woont sinds 2005 in Brussel en is afkomstig uit Libanon. Communiceren met anderen, het ontdekken van andere culturen en het bezoeken van steden zijn haar passies. Enkele jaren geleden voelde ze dat ze zich in haar job als sociaal werker niet meer kon ontplooien. De uitdaging van de job was door de jaren heen weggeëbd en daarmee ook haar motivatie. Alleen vond ze niet de juiste deur, de weg, om zich te heroriënteren en op zoek te gaan naar een nieuwe invulling.

Na een infosessie, rond de werking van Bxl@work en het schrijven van motivatiebrieven met CV,  bij CVO, waar ze Nederlandse les volgde, kreeg ze weer hoop en energie. Algauw zat ze samen met Edna die haar liet inzien dat ze enkele grote stappen zou moeten zetten om een nieuwe job te kunnen vinden. Door haar begeleiding en steun begon zij de studie ‘Sociaal Agogisch Werk’ en ging ze gemotiveerd verder intensief Nederlands studeren.

Tijdens de coronacrisis kreeg Aya nog een diepere inkijk in het project Bxl@work omdat ze als stagiaire kon meewerken. Haar eindwerk handelde bovendien over ‘groepsbegeleidingen voor werkzoekenden via Bxl@work’.Edna moedigde haar aan in alle fases en de turning point kwam toen ze een nieuwe job vond bij BON (Agentschap Integratie en Inburgering) waar ze instaat voor de werving en oriëntatie.

Met een grote glimlach op haar gezicht vertelt ze verder dat haar leven veranderd is. Dat ze niet meer dezelfde Aya is als voordien omdat ze zich goed voelt en ze geen schrik meer heeft om uitdagingen aan te gaan. Voor haar zijn projecten als Bxl@work heel belangrijk omdat ze de drempels die nieuwkomers ervaren, als ze in een nieuw land toekomen, wegnemen of verlagen.  En dit geeft HOOP !

Gaëlle combineert pure uitstraling en vlotheid. Al voor ik mijn eerste vraag kon stellen was ze volop aan het vertellen over hoe ze uit Kameroen komt en ze vier kinderen heeft. Over hoe ze in 2014 in België terecht kwam, vanuit Parijs, omdat ze haar man volgde die hier werk vond.

Gaëlle studeerde in Kameroen boekhouding en vervolmaakte haar studies in Parijs. Voor de coronacrisis werkte ze in die functie voor een Franstalige vzw maar die was na de crisis genoodzaakt de deuren te sluiten. Haar zoektocht naar een ander job liep niet van een leien dakje. Telkens stuitte zij op dezelfde obstakels. Niet alleen haar Nederlands was onvoldoende maar ook haar diploma werd niet gelijkgesteld aan de diplomavereisten in België. Op dit moment voelde ze echt paniek, ze vond geen werk terwijl ze hard gestudeerd had en ze wou echt weer in het werkritme komen. Niet alleen het financiële aspect speelde een rol voor haar maar werken was voor haar ook een manier van zelfontplooiing waar ze veel behoefte aan had.

In haar zoektocht kwam ze tijdens een infosessie rond begeleiding van hoog gekwalificeerde werkzoekenden in contact met Edna die haar op het gemak stelde en haar weer vertrouwen gaf. Edna toonde haar de weg naar de erkenning van haar diploma en bleef haar vooral ook motiveren om Nederlands te leren. Zij leidde haar tevens toe naar een intensieve cursus Nederlands van de VDAB. Als mama van 4 kinderen was het niet eenvoudig om weer te studeren maar ze hield vol en na 2 jaar zoeken vond Gaëlle de job van haar dromen. Ze werkt nu weer als boekhoudster en dit bij Digitalcity.brussels, waar ze zich goed voelt. Een gelukkige vrouw die de balans tussen werken en moeder zijn weer perfect in evenwicht heeft.

Martin Mangueleng – ‘Edna heeft mij geholpen zodat de VDAB mij begreep’

Martin is een goedlachse man uit Kameroen. Hij trouwde in België en hij vertelt mij met enige fierheid dat zijn drie kinderen naar een Vlaamse school gaan. Na 11 jaar in  Roosdaal leerde hij zijn Belgische vrouw, en ondertussen mama van zijn kinderen, kennen en verhuisde hij naar Brussel.

Na 16 jaar werken als logistiek medewerker bij Colruyt was de uitdaging zoek en wou hij een andere job uitoefenen.Via via kwam hij in contact met Edna. Zij kon echter inhoudelijk weinig voor hem doen omdat  Bxl@work zich richt op werkzoekenden en Martin op dat moment nog tewerkgesteld was bij Colruyt. Wel kon zij hem doorverwijzen naar de VDAB en meer nog ze schreef een verslag voor de jobcoaches van de VDAB zodat zij zijn situatie begrepen.Martin ging ondertussen aan de slag bij De Lijn. Hij volgde hier een opleiding tot buschauffeur. Zijn theoretische examen verliep heel vlot maar zijn praktische examen lukte echter niet waardoor hij na 2 maanden weer op straat kwam te staan. Hij geeft echter niet op en is nu geld aan het verzamelen om op  eigen houtje zijn rijbewijs voor buschauffeur te halen.

Edna betekende voor hem een grote steun en ze werkte hard om hem te  helpen bij instanties zoals de VDAB en de RVA. Hij blijft uitkijken naar de toekomst.

Je kan meer lezen over Bxl@work via deze link

Op een van de eerste warme lentedagen komt Dr. Lazare Manirankunda, me namens het team van het HIV-SAM project, met zijn warme glimlach verwelkomen aan de ingang van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen. Na een rondleiding in dit historische gebouw zetten we ons in de prachtige binnentuin, genietend van de zon en zeer ontspannen, begint Dr. Lazare zijn verhaal.

Zijn verhaal start in Burundi waar hij na zijn eerste ervaring als dokter in september 1995 naar Antwerpen kwam om zich te specialiseren in Volksgezondheid en ziektebeheersing in het Instituut voor Tropische Geneeskunde. Na deze studie kreeg hij daar een job aangeboden en sindsdien bleef Dr Lazare verbonden aan dit instituut. Aanvankelijk maakte hij zich nuttig in verschillende diensten tot hij in 1999 verantwoordelijk werd voor HIV en Seksuele Overdraagbare Aandoeningen -preventie binnen HIV-SAM project, welke enkele jaren voordien werd opgestart door Dr Robert Colebunders.

HIV-SAM Project…het ontstaan

“SAM” staat voor Sub-Saharaanse Afrikaanse Migranten en het project richt zich dan ook tot deze doelgroep. In de jaren ‘90 merkte Dr Robert Colebunders, dat Afrikanen die met HIV leven- weinig wisten over hun ziekte. De epidemie was op dit moment echt reëel, maar de Afrikaanse gemeenschapen waren zich hiervan nog niet bewust.

Dit gebrek aan kennis bracht hem ertoe om in 1996 een project op te starten dat zich zou focussen op sensibilisering en mobilisering rond HIV.  

….Verschillende luiken …

Het project richt zich op verschillende niveaus. In de eerste plaats wordt de hiv-patiënt individueel ondersteunt. Bij een besmetting is, naast de fysieke behandeling, ook psychosociale ondersteuning heel belangrijk. HIV zit nog steeds in de taboesfeer. De stigmatisering en het daarbij horende sociale isolement zijn nog steeds hoog. Daarom werd er ook een lotgenotengroep opgericht waarbij mensen met HIV in een veilige omgeving met lotgenoten kunnen praten over hun ervaringen en de daar aan gekoppelde emoties. In de groep is een grote onderlinge solidariteit ontstaan maar ook eveneens nieuwkomers die nog een aanvaardingsproces moeten doorlopen worden met open armen ontvangen.

Een ander luik waar veel aandacht aan besteed wordt is preventie. We hebben gekozen om zelf naar de mensen toe te gaan via verschillende kanalen. Bij socio-culturele verenigingen die onrechtstreeks een link hebben met HIV, kerken, etc, verzorgen we infosessies en gaan we in gesprek met de leden in Vlaanderen en Brussel. Verder bieden we ook de mogelijkheid om ter plaatse via een sneltest met speekselstaal een HIV-diagnose te stellen binnen de 30 minuten. In de steden werken we vaak samen met de dienst Inburgering. Daar kunnen nieuwkomers zich na een infosessie rond de overdraagbaarheid van het virus, de besmettelijkheid ervan en de mogelijke beschermingsmaatregelen, eveneens laten testen als ze dit willen.

Vaak werken we ook met getuigenissen van mensen die met HIV leven. Persoonlijke verhalen over hun ervaringen, hun leven met HIV, de stigmatisering raken de luisteraars meer dan een puur wetenschappelijke infosessie.

We blijven ook inzetten op informatieverspreiding. Affiches en flyers worden op openbare plaatsen uitgedeeld en condooms voor mannen en vrouwen worden gratis ter beschikking gesteld.

We kunnen hiervoor rekenen op een grote groep vrijwilligers die zich inzetten voor de verspreiding hiervan. Ons kleine team van 2,5 full time medewerkers is dankbaar voor hun enorme inzet want zonder hen zou dit niet mogelijk zijn. Ook jij kan je steentje bijdragen, kijk op onze website: http://www.hivsam.be/nl/wil-jij-helpen-in-de-strijd-tegen-hiv/

….Drempels…

Hiv is geen dodelijk virus meer. Je kan er niet van genezen, maar het is heel goed behandelbaar en mits correcte inname van medicatie kan je zelfs geen andere personen meer besmetten. Bovendien kan je zelf nu al preventief een anti-hiv middel nemen als je weet dat je eventueel een risicovol contact zou hebben.

Alleen de stigmatisering blijft hoog! Men heeft schrik voor het verdict en bijgevolg stellen mensen het testen uit tot ze zich ziek beginnen voelen. Hierdoor blijft de transmissie helaas hoog. Veel mensen denken nog steeds dat het hen niet kan overkomen. Het is voor hen nog steeds een ver van mijn bed show. Een vroeg opgestarte behandeling kan er nochtans voor zorgen dat de ziekte geen al te zware impact op de gezondheid heeft.

Wil je meer weten over dit project ?

https://www.hivsam.be

https://www.facebook.com/hivsam/

https://www.instagram.com/hivsamwellness/

https://www.linkedin.com/company/72611156/admin/

HIV-SAM wordt mogelijk gemaakt en gefinancierd door de Vlaamse Gemeenschap.

Als federatie heeft Sankaa vzw heel wat rollen te vervullen. Hiervoor houdt zij steeds de vinger aan de pols over wat er binnen de gemeenschap speelt, wat er actueel is, welke tendensen er zich manifesteren, welke overkoepelende noden er zijn, enz.

Een actueel thema dat leeft is racisme en discriminatie die veel van de leden ondervinden in hun dagelijkse leven. Om dit in kaart te kunnen brengen en materiaal te kunnen hebben om mee aan de slag te gaan werd het project ‘racisme ontrafeld’ ontwikkeld.

Een gesprek hierover met Griet Bonne en Evodia Uggi, brengt meer klaarheid over het project.

Racisme ontrafeld … luisteren als uitgangspunt

Het project dat loopt van januari 2021 tot april 2022 is een samenwerking tussen Sankaa vzw en Voices That Count, een organisatie die andere organisaties helpt om sociale veranderingen in kaart te brengen via onder andere SenseMaker, een narratieve onderzoeksmethodiek die vertrekt vanuit de verhalen en ervaringen van mensen en zicht probeert te krijgen op wat leeft.

Voor Racisme Ontrafeld wordt op zoek gegaan naar 600 verhalen van mensen met Afro-roots vanaf 14 jaar. Een 35-tal vrijwilligers, van binnen en buiten de gemeenschap, kregen hiervoor een opleiding waarbij niet alleen ingezet wordt op het louter verzamelen van de verhalen maar waarbij ook aandacht geschonken wordt aan het mogelijk traumatische aspect van de ervaringen op zich voor de verhalenverteller.

Als hulpmiddel kregen de vrijwillgers een vragenlijst mee die door de mensen zelfstandig of begeleid werd ingevuld. Deze vragenlijst werd samengesteld en afgetoetst door en in een stuurgroep waarvan de leden allen kunnen stoelen op veel ervaring met deze thema’s. Ook in alle verdere fases van het project worden deze stakeholders betrokken.

…. Betekenis …

De meerwaarde van deze methode, die vooral voor moeilijk meetbare thema’s wordt ingezet, is dat mensen zelf betekenis kunnen geven aan hun verhaal.

In eerste instantie krijgen de verhalenvertellers de mogelijkheid om hun verhaal te doen, zonder meer. In een tweede fase krijgen zij vragen rond het verhaal waardoor verdieping mogelijk is. Zo kan er bijvoorbeeld gevraagd worden naar wat een bepaalde ervaring met hen deed en hoe ze zich hierbij voelden. Of hoe ze er op gereageerd hebben? Of ze hulp gezocht hebben ? ….

Het is vanuit deze antwoorden en perspectieven dat er tenslotte patronen herkend kunnen worden op welke eventuele verdere acties kunnen afgestemd worden.

…. En vervolgens…

Als organisatie kunnen we met deze resultaten aan de slag gaan en we hopen in het verlengde hiervan ook andere organisaties te inspireren om hier iets mee te doen. Het is nu nog te vroeg om al concrete acties te kunnen uitwerken maar in ieder geval kunnen we deze resultaten al meenemen naar beleidsvoorstellen die we zullen formuleren en die zullen focussen op racisme en discriminatie binnen de mensen met een migratieachtergroep in België.

… Drempels …

We merkten al heel snel dat het face-to-face verzamelen niet altijd zo evident was. De redenen hiervan zijn vooral het tijdsintensieve aspect en de coronapandemie maar ook en niet op zijn minst door het gevoelige thema. Mensen verdringen vaak traumatische ervaringen om zichzelf te beschermen en beetje bij beetje verleggen ze ook hun drempels om verder te kunnen gaan. Ze creëren als het ware een olifantenhuid als onderhuidse beschermingslaag.

Ook weten mensen niet altijd wat er met de verzamelde informatie zal gebeuren en zijn ze hierrond wat wantrouwig.

Als alternatief zijn we vaker on-line beginnen werken en zijn we groepssessies gaan houden in verschillende lidverenigingen. Het geeft vertrouwen en mensen motiveren elkaar om alsnog in hun verhaal te doen.

Tenslotte … een warme oproep

Ondertussen zijn al heel wat verhalen verzameld maar we zijn nog steeds op zoek naar mensen die hun ervaringen met ons willen delen. Dus ben je minimum 14 jaar, heb je Afrikaanse roots en wil je bijdragen aan dit project en in het verlengde hiervan aan een wereld met minder racisme en discriminatie.

Klik dan hier voor een Nederlandse, Franse of Engelse versie of contacteer ons voor een afspraak.

‘The youth can walk faster but the elder know the road’ African Proverb

Vandaag zit ik samen met Griet Bonne, coördinator van Sankaa vzw. Met veel enthousiasme begint ze te praten over dit project dat reeds in 2019 het daglicht zag en zijn wortels heeft in de werking van 1 van de Gentse lidverenigingen. Aan de warmte in haar stem merk ik dat zij dit project een warm hart toedraagt.

Alles begon enkele jaren geleden met Heritage vzw. Onder leiding van hun voorzitster Edna Lamnteh organiseerden zij al heel wat activiteiten voor Afrikaanse ouderen in Gent. Deze activiteiten werden geïnspireerd door specifieke noden die gedetecteerd werden bij de doelgroep. Zo werd er ingezet op gezondheid, ontmoeting met andere senioren, werking van reguliere diensten, ….

Vanuit deze gedreven missie lanceerde Heritage vzw samen met Sankaa vzw ook een ontmoetingsmoment tussen verschillende Brusselse partners. Partners die elk op hun manier een werking met Afrikaanse senioren vertegenwoordigen (IC, Kenniscentrum Wonen Zorg en Welzijn, Minderhedenforum,…). Vanuit deze ontmoeting kwam de idee om de doelgroep uit te breiden naar de Brusselse senioren in het algemeen, ongeacht hun afkomst. De basis van het platform voor Brusselse senioren werd op die manier reeds gelegd in 2019.

De eerste geplande activiteiten tijdens de seniorenweek in 2020 werden echter geannuleerd door de corona-maatregelen en de bijhorende lockdown. De concrete uitwerking van het project werd on hold gezet. Tijdens deze periode waren ouderen echter heel kwetsbaar wat de partners motiveerde om achter de schermen (letterlijk en figuurlijk) binnen een werkgroep verder te werken aan de verfijning van de doelstellingen van het concept.

Niet alleen werd voor de naam ‘Gekleurde wijsheid’ gekozen maar er werd ook bepaald dat het project de diversiteit en de gemeenschappelijke noden van de Brusselse senioren in de kijker wil zetten. Dit als voedingsbodem voor het organiseren van laagdrempelige activiteiten en voor het geven van aanbevelingen aan het beleid. Daarnaast vinden we het belangrijk dat de senioren kunnen kennismaken met bestaande organisaties die ondersteuning kunnen bieden zoals de lokale dienstencentra, Fedos, Ic, Sankaa,….

Op 1 oktober 2021, tijdens de internationale seniorendag, konden we eindelijk weer een live activiteit op poten zetten.

De senioren konden genieten van geleide wandelingen in Brussel onder leiding van de (interculturele) gidsen van FMDO en Brussel Briljant. Hiermee wilden we Brussel vanuit een andere kant belichten. Zo namen de gidsen de deelnemers, van heel diverse origine, mee naar hun ‘plekjes’ in hun eigen buurt. Voor velen was dit een beetje reizen en ontdekken van hun eigen stad.

Na de wandelingen werd iedereen verwacht in het GC De Markten waar ze een lekkere maaltijd van Veggie=Halal konden proeven terwijl ze genoten van de warme klanken van BOcantus, het huiskoor van het Brussels Ouderenplatform.

Om dit al goed gevuld programma af te sluiten werd een film die 9 senioren portretteert voorgesteld. De senioren gaan hier in gesprek met elkaar rond thema’s die hen bezighouden. Na enkele bedankingen voor mensen die deze dag tot een succes maakten ging iedereen moe maar voldaan huiswaarts. Genoten en vol van nieuwe ontmoetingen en ervaringen…

Na 2 uur rondwandelen en vol van nieuwe impressies kwamen we toe in het gezellige pand van Vizit vzw waar een heerlijk buffet ,met ook hier weer Gentse specialiteiten, op ons stond te wachten. Terwijl de cuberdons geen succes waren was de keuze voor Gentse Gandaham, kopvlees en Tierenteyn mosterd een schot in de roos.

Na enkele volkspelen op het plein brachten we de namiddag tenslotte door met het maken van kaarsen. Stap voor stap kregen we uitleg en konden we ook zelf ons eigen kaarsen maken. Een fijne activiteit die door groot en klein goed bevonden werd.

Bij het huiswaarts keren zag ik lachende gezichten. Moe maar vol van een lange dag samen ontdekken en vooral genieten.

De overige uitstappen binnen Ademruimte brachten ons naar het Euro Space Centre in de Ardennen en op de Noordzee voor een dagje vissen. Binnenkort trekken we naar Beringen in Limburg om de oude mijnsite te bezoeken en we sluiten af met een boottocht in de Antwerpse haven en een actief bezoek aan het chocolodemuseum daarginds. Nog even wat ruimte dus om weer rustig te ademen.

Meer informatie over dit project kan u ook vinden op onze pagina projecten

Dat de corona-epidemie ons allemaal op één of andere manier getroffen heeft hoeft hier geen betoog. De gevolgen van de epidemie en de bijhorende maatregelen waren zo bijvoorbeeld ook zeer ingrijpend voor senioren met een migratieachtergrond. Niet alleen waren zij fysiek kwetsbaar voor het virus maar bovendien kwamen zij ook vaak in een sociaal isolement terecht. Zo droegen de schrik om buiten te komen en de digitale ongeletterdheid bij tot een groot gevoel van vereenzaming en niet meer mee te tellen.

Deze situatie liet de 2 Brusselse dames Tina Honghui Pan, van Chinese origine en Griet Bonne, coördinator van Sankaa vzw, niet onberoerd. Ze ontmoetten elkaar, niet toevallig, in ”Gekleurde wijsheid’’, een werkgroep die activiteiten en acties organiseert rond gedetecteerde noden van kwetsbare ouderen in Brussel. Tina als cultuursensitief zorgexpert na haar doctoraatsstudie rond Chinese senioren in België en Griet als vertegenwoordigster en belangenbehartigster van de Afrikaanse gemeenschap in Brussel vanuit Sankaa vzw.

Toen door de coronamaatregelen een gezamenlijk intergenerationeel project rond verhalen vertellen werd geannuleerd bleven ze niet bij de pakken zitten en gingen ze in op de projectoproep Connecting Brussels.

Kort daarna stond het project ‘You Matter’ in de startblokken om een antwoord te bieden aan de groeiende vereenzaming bij vooral ouderen met een Chinese en Afrikaanse achtergrond in Brussel.

Om kwetsbare ouderen een hart onder de riem te steken en hen het gevoel te geven dat ze ook in deze periode niet vergeten zijn werden 2 ‘”You Matter”-geschenkdozen ontwikkeld. In de Chinese versie van de doos zaten verwennerijen zoals groene thee, zwarte sesampoeder, Chinese kruiden en materiaal om zelf geurzakjes te maken in de vorm van kleefrijstdumplings. Voor de Afrikaanse senioren werd voorzien in thee, gember- en curcumapoeder, honing, een verzorgingscrème, chocolade en een essentiële olie. In beide dozen zaten ook 6 postkaarten, ontwikkeld door kunstenaars uit de 2 gemeenschappen en door een Belgische kunstenaar. De Chinese kaart werd ontworpen door Zhang Jinxian, de Belgische door Lieven D’haese. Beide kaarten werden gedoneerd door de Heyi Art Gallery. De Afrikaanse kaart werd ontworpen door Jean Koumy, een Togolese kunstenaar. Eén van de postkaarten was gericht naar de ontvanger van de doos en bevatte een positieve, hoopgevende boodschap. De andere postkaarten werden enkel voorzien van een postzegel en konden op hun beurt doorgestuurd worden naar een andere oudere.

You matter is ook betrokkenheid op verschillende niveau’s. Voor het detecteren van de senioren in de Afrikaanse gemeenschap bijvoorbeeld werd beroep gedaan op de Brusselse lidverenigingen van Sankaa. Deze verenigingen zijn ontstaan in en vanuit de gemeenschap en kennen die dus van binnenuit. Elk van de verenigingen kon een 3-tal kwetsbare ouderen nomineren voor de ontvangst van een doos. Voorwaarde was niet alleen dat ze contact opnamen met de persoon in kwestie maar dat hun vrijwilligers persoonlijk de doos zouden gaan brengen en een woordje uitleg zouden geven. Zo werden niet alleen de ouderen en de sleutelfiguren maar ook de vrijwilligers van de lidverenigingen betrokken. Een babbel, een warm woord en wat menselijk contact geven kleur aan een dag.

De meeste Chinese ontvangers van de doos waren reeds lid van een Whatsapp groep welke werd opgericht in het begin van de corona-epidemie. Het is een platform om met elkaar in contact te blijven en een vinger aan de pols te houden om bij problemen snel tot gepaste oplossingen te kunnen komen. Ook Chinese organisaties die heel dicht bij de ouderen staan konden mensen aanbrengen.

Verder vroegen we aan de vrijwilligers en de ouderen om een foto te maken van hun ‘kleine geluksmomentjes’ en deze te delen op de facebookpagina van ‘’You Matter’’. Ook daar geldt dat geluk vergroot wanneer je het kan delen.

Mensen in verbinding met elkaar brengen, elkaar inspireren en werken aan een gedeeld verhaal om eenzaamheid op te vangen, hier draait het om bij ‘’You Matter’, een eenvoudig maar mooi project met een warm hart voor kwetsbare ouderen in Brussel want ‘They all Matter’.

Deze week spreek ik met Edna Lamnteh. Een waterval van woorden komt me tegemoet. Al voor ik mijn eerste vraag gesteld hebt begint ze me te vertellen dat ze 11 jaar geleden in België toekwam uit Kameroen. Ondertussen woont ze met haar man en zoontje in Geraardsbergen en geniet ze van de rust en de mooie omgeving daarginds.

Edna geniet van studeren en nieuwe kennis verwerven en ze kreeg van haar papa al snel de bijnaam ‘Mary book’ omdat ze altijd met haar neus in boeken zat. In Kameroen behaalde ze een master internationale handelsbetrekkingen en diplomatie maar dit diploma werd hier niet erkend.  Ze bleef echter niet bij de pakken zitten en begon opnieuw te studeren en behaalde hier haar diploma gezinswetenschappen en gerontologie.

Zij  volgt haar innerlijke stem als ‘community builder’ en zet zich dan ook graag in voor haar gemeenschap. Ze houdt er van om mensen te motiveren en te steunen en ze te zien groeien tot gelukkige mensen. Zo richtte ze in 2017 Heritage SSA op, een vzw die zich inzet voor senioren uit Sub-Saharaans Afrika en geeft ze al heel wat workshops rond cultuursensitief werken en diversiteit. Recenter, in 2020 nam ze het initiatief voor ‘gekleurde wijsheid’, een samenwerkingsproject met verschillende partners rond de diversiteit van de ouderen in Brussel. Ze zette in datzelfde coronajaar ook  een voedselpakketbedeling op poten tijdens de eerste lockdown.

Daarnaast is Edna een collega binnen Sankaa vzw. Edna zet zich met vol enthousiasme in voor Bxl@work als begeleidster en jobcoach. Een boeiend project waar samenwerken, vertrouwen en  geduld centraal staan. Door samen te werken rond  een gezamenlijk doel  kan je  zoveel meer bereiken omdat alle individuele kwaliteiten optimaal kunnen benut worden

Dit tewerkstellingsproject ontstond in 2018 en is aangegaan tussen 4 federaties met name AIF+, FMDO, IC en Sankaa vzw. De opzet van dit project is werkzoekenden met een migratieachtergrond,  die niet altijd gemakkelijk te bereiken zijn via officiële instanties, intensief te begeleiden naar werk of een opleiding.

Bijzonder aan dit project is dat we ons niet enkel focussen op het  begeleiden naar werk maar dat we ook de bestaande randproblematieken en drempels bij de doelgroep proberen weg te nemen. Daarnaast  werken we cultuurgevoelig en bouwen we op een persoonlijke benadering waarin eigenheid en talenten voorop staan.

Vanuit deze fundamenten bouwen we verder bruggen met officiële instanties zoals de VDAB en ACTIRIS, met werkgevers en met opleidingsinstanties.

In die globale benadering zit dan ook de kracht van dit project.

Het project richt zich tot Brusselse werkzoekenden met een migratieachtergrond (vluchtelingen, nieuwkomers,…), groepen die we als federatie niet alleen bereiken, kennen maar met wie we ook een vertrouwensband hebben.

Mensen komen vaak bij ons terecht via doorverwijzing van de officiële werkgelegenheid instanties. Verschillende redenen kunnen aan de basis liggen van het moeilijke parcours dat zij afleggen bij het vinden van werk. Vaak zien we dat de diploma’s van het thuisland hier in België niet erkend worden, dat ze de taal niet machtig zijn of de taalcriteria veel te hoog liggen, dat ze stuiten op discriminatie omwille van leeftijd of origine,….

Naast deze werkgerelateerde factoren hebben we ook de leefomstandigheden of familiesituatie die een afremmend effect kunnen hebben.

Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld een alleenstaande moeder met 2 kleine kinderen die niet over eigen vervoer beschikt. De persoon heeft geen goede kennis van het Nederlands want lessen volgen is ‘s avonds en dan zijn de kinderen thuis. Binnen Brussel zijn vooral administratieve jobs beschikbaar waar hogere diploma’s vereist worden. De uitvoerende jobs liggen vooral aan de rand van Brussel waardoor zij ‘s morgens om half 8 zou moeten vertrekken om tijdig te kunnen starten maar de kinderen moeten naar school gebracht worden dus dat lukt niet. Ook ploegenarbeid is uitgesloten. Vaak komen mensen zo in een vicieuze cirkel terecht en blijven ze in eenzelfde situatie zitten.

Om deze verschillende drempels weg te nemen opteren wij voor intensieve trajecten samen met de werkzoekenden en partners.

Na een kennismakingsgesprek en intakegesprek gaan we een traject opstellen op maat van de werkzoekende (in functie van zijn interesses, competenties, gezinssituatie, …). Daarin wordt ingezet op coaching bij het solliciteren, het zoeken van een opleiding of op het vinden van stageplaatsen waar ervaring kan opgebouwd worden. Hiervoor werken wij met 4 jobcoaches en 2 job-hunters die heel gericht op zoek gaan naar gepaste vacatures.

Ook wordt gekeken hoe we de randproblematieken kunnen wegnemen. Bij het voorbeeld hierboven rond de alleenstaande vrouw met 2 kinderen gaan we bijvoorbeeld een doorverwijzing doen naar Bon (Agentschap voor integratie en inburgering) die op zoek zal gaan naar een school waar kinderopvang is of waar naschoolse activiteiten voorzien worden.

Onze job stopt echter niet op het moment dat de werkzoekende werk vindt. We vinden het belangrijk dat hij/zij en de werkgever bij ons terecht kunnen in geval van problemen of onduidelijkheden. Samen zoeken we dan naar gepaste oplossingen om een lange termijn-samenwerking te kunnen stimuleren.

Als ik vraag of  Edna nog dromen heeft vertelt ze me dat ze droomt van verandering binnen haar gemeenschap. Mensen zien groeien is haar passie. Dat gebeurt niet snel maar stapje per stapje. Ze wil graag zien hoe mensen met een migratieachtergrond inspanningen leveren waardoor ze kunnen groeien en bloeien en dit binnen een maatschappij waarbij discriminatie en racisme geen plaats hebben. Zodat ook kinderen zich hier kunnen ontplooien tot hun echte volle capaciteit.

BXL@work  is een samenwerking van : AIF+, FMDO, IC en Sankaa VZW

Partners : VDAB, ACTIRIS, CAW Brussel, Agentschap voor integratie en inburgering BON, Steunpunt vrijwilligerswerk, Tracé Bruxelles, Bruxelles Formation, Erteejee Brussel, Samusocial

Met de steun van : ESF

BXL@work is ook : 4 job-coaches en 2 job-hunters

Gekleurde wijsheid is een samenwerking van : Sankaa vzw, Kenniscentrum WWZ, IC vzw, VUB, Brussels ouderen platform, FEDOS, LDC de forum, het Minderhedenforum.

Met zicht op haar prachtige tuin in Nazareth drink ik koffie met Anne Maes.

Anne Maes, een kwieke dame met een onuitputtelijke energie, is ondertussen al een eind in de 70 en de bezielster van Isaro vzw. Al snel is ze volop aan het vertellen en doet ze haar bijzonder levensverhaal uit te doeken.  Als jong meisje groeide ze op in Afrika en haar liefde voor dit continent blijft nog steeds nazinderen in haar denken en doen. Dertig jaar geleden werd ze als vrijwilligster lid van Umubano vzw in Vichte, en realiseerde met hen talrijke projecten in Rwanda, maar ook in België, waaronder een tentoonstelling met workshops en lezingen rond Imigongo (Rwandese kunst) in het Caermersklooster in Gent, een Europese tournée van 1 maand voor het Rwandese Nationale ballet en nog veel meer. Elk jaar, organiseert ze ook inleefreizen in Rwanda voor mensen die begaan zijn met het welzijn van de bevolking aldaar.

In 2007, creëerde ze haar eigen vzw en één van haar projecten is Rwanda Gebrieft welke ze samen met vzw Kassoemai draagt

Vandaag zetten we dit project  in de kijker.

‘Rwanda Gebrieft’ is een uitwisselingsproject tussen basisscholen in Oost-Vlaanderen en basisscholen in de ‘Province du Sud’ in Rwanda.

Dit project dat nu negentien jaar loopt, biedt aan leerlingen uit het 5^de en het 6^de leerjaar basisonderwijs in Oost-Vlaanderen en in Rwanda, de gelegenheid zich in te leven, op een boeiende en persoonlijke wijze, in een voor hen volkomen vreemde cultuur. We willen hiermee clichés gebaseerd op verkeerde of eenzijdige beeldvorming doorbreken en we willen niet aan positieve of negatieve maar vooral aan realistische beeldvorming werken.

De klassen schrijven brieven naar elkaar, wisselen foto’s en tekeningen. Elke klas neemt twee jaar deel.

Doorheen de brieven ontdekken de leerlingen de vele gelijkenissen en verschillen met elkaar. Ze volgen dezelfde vakken op school, delen dezelfde liefde voor muziek, voor sport. Ze zijn fier hun familie voor te stellen en ook de dieren die bij het huis horen. Ook bij hen leven thema’s zoals ecologie, recyclage en milieu en ze kunnen van elkaar leren. Hoe wordt dit op school aangepakt binnen of buiten de lessen….

De verschillen zoals de omgeving en de levensomstandigheden worden ook al vlug duidelijk. Alsook de basisfaciliteiten die in het Noorden zo evident zijn en het gebrek ervan in het Zuiden.

Deze bewustwording raakt hen diep en vanzelfsprekend krijgt de zin om te werken aan een sociaal meer evenwichtige wereld zijn kans.

Naast de uitwisseling van de brieven krijgen de klassen van het 5^de leerjaar in Rwanda en in België elk jaar een leerlingenboekje en een lerarenhandleiding rond het leven van de kinderen in de respectievelijke landen. In België kan ook geopteerd worden voor een workshop rond dit thema.

Hierdoor wordt een kader gecreëerd waarin de briefwisseling kan gebeuren met een basiskennis van elkaars landen.

Dankzij de uitwisselingen worden thema’s als onderlinge afhankelijkheid en sociale rechtvaardigheid meteen concreter. De betrokkenheid van de kinderen wordt groter en vaak worden er initiatieven op poten gezet (wafelbak, rommelmarkt, fruitmarkt, Kerstacties) ten voordele van hun correspondenten.

De gemeenten waarin uitwisselende scholen gevestigd zijn worden betrokken bij het project. Hun samenwerking wordt gevraagd voor het organiseren van activiteiten (sensibiliseringsdagen, tentoonstellingen, uiteenzettingen, inleefreizen). Sommige gemeenten beslissen een stapje verder te gaan en actief deel te nemen aan het project door de corresponderende scholen in het Zuiden te steunen, elk jaar opnieuw.

De gemeenten worden zo langetermijnpartners van het project.

De noden worden besproken en de scholen geven hun prioriteiten door. Zo werden er o.m. watertanks geplaatst, klassen voorzien van elektriciteit, school- en technisch materiaal aangeschaft en steun verleend aan minder bedeelde kinderen om hun studies verder te zetten en een vorming te bekomen. De scholen zelf participeren telkens voor een bepaald percentage. Geen gewone schenkingen, dus, maar investeringen in een geest van solidariteit.

Het instappen van een gemeente in het project heeft directe voordelen voor de Rwandese scholen, maar eveneens een meerwaarde in Vlaanderen door de grotere belangstelling van de inwoners voor Noord-Zuidacties van hun gemeentes.

Gaan we ook een stap verder en organiseren inleefreizen voor de juffen en meesters of schepenen van de deelnemende gemeenten. Bij hun terugkeer worden fototentoonstellingen of infoavonden rond hun reis en Rwanda georganiseerd.

Rwanda Gebrieft is een samenwerking van:

Isaro vzw, Kassoemai vzw, Vriendenkring Kinderhulp Rwanda vzw, Gemeente Gavere, Gemeente Nazareth, 44 scholen

Met de steun en hulp van:

• Ambassade van België in Kigali
• Provincie Oost-Vlaanderen (tot december 2020)