Sinds enkele jaren horen we ook in België meer en meer over ‘Black History Month’. Maar waar gaat dit nu precies over? Waar en wanneer is het ontstaan? En waarom? …. Om een verhelderend antwoord op elk van deze vragen te krijgen ga ik graag in geprek met Nyanchama Stella, een gedreven dame met een visie. Nyanchama is afkomstig uit Kenia en verblijft al 35 jaar in België. Ze omschrijft zichzelf als een activiste waarbij haar achtergrond als sociale antropologe een gedegen basis vormt. Verder is zij werkzaam bij Hand in Hand Tegen Racisme vzw en actief als directrice van ENPAD (European Network for People of African Descent), als vice-voorzitster van Africalia en als bestuurslid van Africa Diaspora Network Europe (ADNE).

Naast dit alles is Nyanchama echter ook moeder van 4 en werd ze vorig jaar ook een grootmoeder. Voor haar was dit een eyeopener waarbij ze zich ging afvragen welke diepere kennis ze wou doorgeven en hoe ze genoemd wou worden door haar kleinkind. Al vlug werd duidelijk dat zij ‘Magokoro’, naar de authentieke Keniaanse benaming voor ‘oma’, wou genoemd worden.

Sinds dit moment voelde ze zichzelf ook als een diaspora-oudere en ontmoet ze veel diasporajeugd die haar ook zo beschouwen. Ze ontvangt heel veel boodschappen en berichtjes van hen en maakt er altijd tijd voor. Het roept voor haar het gevoel op dat ze had aan de ‘haard’ van haar eigen magokoro, naar de plek waar iedereen samen zat en gelijk was, toen ze luisterden naar haar wijsheid. Iedereen kon zijn pijn en triomfen delen. En zo bekijk ze zichzelf nu. Ze wordt door velen in de gemeenschap als een ‘ancestor’ (een wijze) beschouwd. Iets dat je niet zo maar claimt maar wordt, door anderen aan jou gegund, omdat je het echt verdient.

Black History Month is een jaarlijkse herdenking van sleutelfiguren en belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van de Afrikaanse Diaspora.

Het verhaal begint in de VS rond 1926 en is het geesteskind van Carter G. Woodson die hiermee het grote publiek wilde wijzen op de bijdrage die de Afro-Amerikanen hebben geleverd aan de geschiedenis van het land. Bovendien werd er nauwelijks iets geschreven over de geschiedenis en tradities van de Afrikaanse diaspora in de geschiedenisboeken. Kennis die men wou behouden om aan de volgende generatie mee te geven zodat zij hun origine en wortels niet zouden vergeten.

In Amerika werd februari gekozen als herdenkingsmaand. Niet toevallig is dit volgens Nyanchama ook de maand waarin Valentijn gevierd wordt. De maand waarin liefde centraal staat … liefde voor jezelf, jouw toekomst en jouw geschiedenis. De huidige focus ligt in de VS vooral op helden die in Amerika iets betekend hebben zoals Malcolm X en Martin Luther King. Hun verhaal is ook nu nog voor veel Afro-Amerikanen herkenbaar waardoor de Black History Month in de VS steeds op veel bijval kan rekenen.

Inderdaad vanuit de Verenigde Staten kwam Black History Month ook in het Verenigd Koninkrijk terecht waar het in 1987 voor het eerst werd gevierd.

Nadien sloten ook Canada en Ierland aan en ondertussen wordt er ook in Duitsland en Nederland een herinneringsmaand georganiseerd. De BHM beweging heeft zich vervolgens uitgebreid over de hele wereld om mensen bewust te maken van de verzwegen en/of uitgewiste geschiedenis van Afrikanen als gevolg van racisme, slavernij, kolonialisme en machtssystemen.

Ook hier wordt sedert 2017 deze herinneringsmaand gevierd. De grondleggers hiervan zijn Aminata Ndow en Mohammed Barie. Iedereen is er altijd welkom om deel te nemen aan de evenementen die worden georganiseerd (lezingen, expo’s, muziek). Vandaag wordt de Afrikaanse identiteit in België bevestigd door verenigingen, evenementen en politieke bijeenkomsten, zoals de Black Lives Matter-beweging, die op 7 juni 2020 voor het Belgische Hof van Justitie in Brussel protesteerde, met ongeveer tienduizend in het zwart geklede mensen, tegen racisme, ter ondersteuning van alle gekleurde mensen en ter veroordeling van het politiegeweld na de moord op Georges Floyd in Minneapolis, Minnesota.

Deze voorliefde voor collectieve mobilisatie en publieke samenkomst vindt zijn weerklank in het BHM 2022-thema van dit jaar “de kracht van samenkomst”.

De focus hierbij ligt op de verschillende manieren waarop zwarte mensen in België door de jaren heen zijn samengekomen om te werken rond bewustzijn, om vragen te stellen en om nieuwe manieren van denken, handelen, zijn, creëren en verzorgen te verkennen.

Nyanchama is fier op de oprichters van het BHM initiatief maar vindt het teleurstellend hoe weinig aandacht en belang er aan deze maand wordt gegeven. Het valt op dat Black History Month Belgium te weinig maatschappelijk belangstelling gewekt: niet bij de massamedia, de politiek, het grote publiek of de universiteiten. Wat nog minder evident wordt door het huidige politieke polariserende discours en de vaak misleidende media berichtgeving en beeldvorming. Ook bij vele van de Afrikanen, voor wie het toch is bedoeld; is er weinig interesse. Sommigen vinden dat er gewoonlijk wordt nagedaan wat er in Amerika gebeurt en nauwelijks of nooit gaat over wat er bij de diaspora of op het Afrikaanse continent leeft. Misschien is het programma te elitair en dient het zich meer te richten op thema’s die bij de gewone mensen leven om van daaruit gezamenlijke punten te kunnen detecteren en deze om te zetten in concrete acties. Dit zou een mooie bijdrage kunnen zijn van BHM.

Hierbij moet het basis BHM idee van het eren van Afrikaanse helden en het maatschappelijk bewustwording van de geschiedenis van Afrikanen niet uit het oog verloren worden. Er moet ingezet worden op de jongeren uit de Afrikaanse diaspora, die vaak ontworteld zijn. Ze weer voeling geven met hun achtergrond via kennisoverdracht enerzijds maar ook via de gedeelde verhalen en immaterieel erfgoed. Ze bewust maken van het collectief van gezamenlijke gebruiken en gewoonten waar zij op een of andere manier deel van uitmaken.

In ieder geval is Black History Month België een ‘work in progress’ en ik heb enorm veel respect voor Aminata Ndow en Mohammed Barrie die dit in leven geroepen hebben. Aanvankelijk richtte het zich vooral op Antwerpen maar nu zien we meer en meer ook een uitvloei naar andere steden.

Het zou mooi zijn mocht er in hun programma ook meer aandacht komen voor nog levende helden en acties en dat we zo tot een kennisoverdracht komen die wortelt in het verleden en in het heden waardoor een heldere blik op de toekomst mogelijk wordt.

Black History Month staat voor dertig dagen per jaar waarop mensen van Afrikaanse afkomst in de schijnwerpers willen staan. Dit betekent niet dat zij de overige elf maanden genegeerd moeten worden, maar het is een kans om hun persoonlijkheid en identiteit te vieren en om hun pioniers en inspirerende persoonlijkheden aan een groter publiek voor te stellen.

BHM biedt talloze mogelijkheden om mensen van Afrikaanse afkomst te begrijpen in al hun ups en downs, hoop en dromen, beproevingen en tegenslagen, triomfen en tragedies. Het is een broodnodige eye-opener die anderen in staat stelt een glimp op te vangen van de heterogeniteit en diversiteit van mensen van Afrikaanse afkomst. Het stelt anderen in staat even stil te staan en te zien voor wat wij staan.

Wil je meer weten over BHM Belgium

https://blackhistorymonth.be

Nederlands-Engels-Frans

GROEPSACTIVITEITEN

• Groepsactiviteiten zijn activiteiten voor leden en vrijwilligers van je vereniging

Activiteiten binnen

– Activiteiten binnen zijn verboden

• Uitzondering: sportactiviteiten, activiteiten tot 15 personen in een toeristisch nachtverblijf en activiteiten voor kwetsbare groepen onder professionele begeleiding

Activiteiten buiten

• Bewaar zoveel mogelijk 1,5 meter afstand van elkaar

• Moeilijk om afstand te bewaren: mondmasker verplicht vanaf 6 jaar

Ben je met meer dan 100 personen?

• Mondmasker (vanaf 6 jaar) en geldig Covid Save Ticket(vanaf 12j-3 maand) verplicht

• Activiteiten in een tent met minstens twee open zijden gelden als buitenactiviteit

EVENEMENTEN

• Evenementen zijn activiteiten met externe deelnemers of publiek

Binnen

• Mondmaskers zijn verplicht vanaf 6 jaar, ongeacht het aantal bezoekers

• Covid Safe Ticket verplicht vanaf 50 personen

• Enkel zittend met een maximum van 200 personen

• 1,5 meter afstand tussen bezoekers, tenzij ze in dezelfde bubbel zitten

• Maatregelen voor crowd control zijn essentieel

• Horecaprotocol van toepassing: sluitingstijd om 23 u, maximum 6 personen aan tafel, enkel zittend consumeren

Buiten

• Mondmaskers zijn verplicht vanaf 6 jaar ongeacht het aantal bezoekers

• Covid Safe Ticket verplicht vanaf meer dan 100 personen

• Maximum 4000 bezoekers

• Maatregelen voor crowd control zijn essentieel

• Horecaprotocol van toepassing: sluitingstijd om 23 u, maximum 6 personen aan tafel, enkel zittend consumeren

Basisregels

• Zorg voor handgel en maskers

• Zorg voor een goede verluchting binnen

• Ontsmet regelmatig de gebruikte materialen en binnenruimtes

• Duid een contactpersoon aan

Vragen

• Contacteer één van de medewerkers

————

GROUP ACTIVITIES

• Group activities are activities for members and volunteers of your association

Indoor activities

– Indoor activities are prohibited

• Exception: sports activities, activities for up to 15 people in a tourist accommodation and activities for vulnerable groups under professional supervision

Outdoor activities

• Keep a distance of 1.5 metres from each other as much as possible

• Difficult to keep a distance: mouth mask obligatory from 6 years of age

Are there more than 100 people?

• Mouth mask (from 6 years) and valid Covid Save Ticket (from 12y-3y months) obligatory

• Activities in a tent with at least two open sides are considered as outdoor activities

EVENTS

• Events are activities with external participants or public

Indoor

• Mouth masks are mandatory from the age of 6, regardless of the number of visitors

• Covid Safe Ticket obligatory from 50 persons

• Seated events only with a maximum of 200 persons

• 1,5 metres distance between visitors, unless they are in the same bubble

• Measures for crowd control are essential

• Horeca protocol applies: closing time at 23h, maximum 6 people per table, consumption only when seated

Outside

• Mouth masks are mandatory from the age of 6 regardless of the number of visitors

• Covid Safe Ticket obligatory from more than 100 persons

• Maximum 4000 visitors

• Measures for crowd control are essential

• Horeca protocol applies: closing time at 23h, maximum 6 people at a table, consumption only if seated

Basic rules

• Provide hand gel and masks

• Ensure good ventilation inside

• Regularly decontaminate the materials used and the interior spaces

• Appoint a contact person

Questions

• Contact one of the staff members

————

ACTIVITÉS DE GROUPE

• Les activités de groupe sont des activités organisées pour les membres et bénévoles de votre association.

Activités à l’ intérieur

– Les activités à l’ intérieur sont interdites

• Exception : les activités sportives, les activités pour un maximum de 15 personnes dans un hébergement touristique et les activités pour les groupes vulnérables sous supervision professionnelle.

Activités en plein air

• Gardez une distance de 1,5 mètre les uns des autres dans la mesure du possible

• Difficile de garder une distance : masque obligatoire à partir de 6 ans

Ya-t-ilplusde100personnes?

• Masque (à partir de 6 ans) et Covid Save Ticket (à partir de 12 ans-3 mois) obligatoires

• Les activités dans une tente avec au moins deux côtés ouverts sont considérées comme des activités de plein air

EVENEMENTS

• Les événements sont des activités avec des participants externes ou du public

A l’intérieur

• Les masques sont obligatoires dès l’âge de 6 ans, quel que soit le nombre de visiteurs

• Covid Safe Ticket obligatoire à partir de 50 personnes

• Activités assises uniquement avec un maximum de 200 personnes

• 1,5 mètre de distance entre les visiteurs, sauf s’ils se trouvent dans la même bulle

• Les mesures de crowd control sont essentielles

• Le protocole de restauration s’applique : fermeture à 23h, maximum 6 personnes par table, consommation uniquement à table

Al’extérieur

• Les masques sont obligatoires dès l’âge de 6 ans, quel que soit le nombre de visiteurs

• Covid Safe Ticket obligatoire à partir de plus de 100 personnes

• Maximum 4000 visiteurs

• Les mesures de crowd control sont essentielles

• Le protocole de restauration s’applique : fermeture à 23h, maximum 6 personnes par table, consommation uniquement en position assise.

Règles de base

• Fournir du gel pour les mains et des masques

• Assurer une bonne ventilation à l’intérieur

• Décontaminer régulièrement les matériaux utilisés et les espaces intérieurs

• Désigner une personne de contact

Questions

Contactez l’un des employés de l’équipe Sankaa